… Μούδιασαν τα χέρια και πόδια μου. Αρχίζει να με λούζει κρύος ιδρώτας. Παναγία μου σταματά η καρδιά μου… Δεν είναι λίγοι που έχουν νοιώσει αυτό το άβολο συναίσθημα. Είναι αυτό που είπα κάποτε “Πεθαίνω, σβήνω, χάνομαι”. Μια φορά το είπα στα 17 και για λίγο δεν το ξανάπα. Όμως στα 29 το είπα πολλές φορές μέχρι που κόντεψα να χτυπήσω το κεφάλι μου στον τοίχο, κόντεψα να περάσω τζαμαρία ολόκληρη για να βγω να πάρω αέρα στο μπαλκόνι, κόντεψα να αποκτήσω χίλιους δυο ψυχαναγκασμούς, μέχρι να ζητήσω βοήθεια για τις κρίσεις πανικού που αντιμετώπιζα. Τι είναι όμως αυτός ο διαβολάκος που ονομάζεται κρίση πανικού;
Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό κύμα φόβου, που έρχεται χωρίς προειδοποίηση και χωρίς φανερή αιτία και είναι πιο έντονο από μία στρεσογόνα φάση που πιθανόν να αντιμετωπίσει ένα άτομο. Τα πιο εμφανή συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι:
– ταχυκαρδία που δυσκολεύει την αναπνοή
– ασφυξία μέχρι στο σημείο που να νιώθει το άτομο ότι παραλύει
– ιδρώτας
– μεγάλη συχνότητα έντονων πόνων στο στήθος
– μούδιασμα άκρων
– φοβίες ότι το θα πεθάνει ή τρελαίνεται
Αυτά τα συμπτώματα είναι τα συνήθη όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση κινδύνου. Η σημαντική διαφορά είναι ότι αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά και χωρίς κανέναν λόγο. Παρουσιάζονται σε φαινομενικά ακίνδυνες καταστάσεις ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επιπρόσθετα, μία κρίση πανικού μπορεί να διαγνωσθεί και υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
– Εμφανίζεται ξαφνικά και δεν υπάρχει κάποιος εύκολος τρόπος για να σταματήσει.
– Η αίσθηση φόβου που κυριαρχεί είναι πέρα από κάθε λογικό όριο και ρεαλιστικής πραγματικότητας. Τις περισσότερες φορές δεν έχει καμία σχέση με κάποιο γεγονός.
– Το σύμπτωμα περνάει σε λίγα λεπτά. Το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει το φαινόμενο «κινητοποίηση ή αποχώρηση» για περισσότερο από αυτό το χρονικό διάστημα. Ωστόσο, επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού μπορούν να διαρκέσουν για ώρες.
Μία κρίση πανικού, δεν είναι επικίνδυνη αλλά σίγουρα μπορεί να τρομοκρατήσει κυρίως γιατί το άτομο νιώθει «σε τρελή» κατάσταση και εκτός ελέγχου. Η διαταραχή πανικού είναι τρομοκρατική λόγω των κρίσεων πανικού που συνδέονται με αυτήν αλλά και λόγω περισσότερων επιπλοκών που την ακολουθούν όπως φοβίες, κατάθλιψη, χρήση ουσιών ακόμα και αυτοκτονία. Τα αποτελέσματά του μπορούν να ποικίλουν από ήπια ώς βαριά κοινωνική δυσλειτουργία μέχρι ολοκληρωτικής αδυναμίας αντιμετώπισης του έξω κόσμου.
Στην ουσία, οι φόβοι που οι άνθρωποι με κρίσεις πανικού αναπτύσσουν, δεν προέρχονται από φόβους με πραγματικά αντικείμενα ή γεγονότα, αλλά περισσότερο από φόβους από ενδεχόμενες νέες κρίσεις πανικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι άνθρωποι θα αποφύγουν ορισμένα αντικείμενα ή καταστάσεις, επειδή φοβούνται ότι τα πράγματα αυτά θα προκαλέσουν νέα κρίση.
Πώς εντοπίζεται η διαταραχή πανικού
Επειδή αρκετοί άνθρωποι βλέπουν μέχρι και 10 γιατρούς μέχρι να διαγνωσθεί σωστά η διαταραχή, είναι καλό να γνωρίζετε τα συμπτώματα πριν καταλήξετε στην θεραπεία και έτσι να βεβαιωθείτε ότι έχετε τη σωστή θεραπεία. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν περιοδικές κρίσεις πανικού, το βασικό σύμπτωμα της διαταραχής είναι ο φόβος για μία μελλοντική κρίση πανικού. Αν πάσχετε από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού (πέντε και πάνω) και ειδικά αν είχατε μία κρίση πανικού και είστε συνέχεια υπό το φόβο για μία επερχόμενη, αυτά είναι σημάδια που πρέπει να σας βάλουν σε μία διαδικασία εύρεσης ενός ψυχολόγου.
Αίτια πρόκλησης διαταραχής πανικού
Ενδεχομένως να υπάρχει μία γενετική προδιάθεση για αγχώδεις διαταραχές. Ορισμένοι που πάσχουν από διαταραχή πανικού αναφέρουν ότι ένα μέλος της οικογένειάς τους έπασχε από διαταραχή διάθεσης όπως κατάθλιψη. Μελέτες με δίδυμα έχουν επιβεβαιώσει τη γενετική κληρονομικότητα της διαταραχής. Όλες οι πληθυσμιακές ομάδες είναι ευάλωτες στη διαταραχή πανικού. Για άγνωστους λόγους, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στο να διαγνωσθούν με τη διαταραχή από τους άντρες.
Επίσης, ιδιαίτερα αγχογόνα περιστατικά μπορούν να πυροδοτήσουν διαταραχή πανικού. Μία σύνδεση μπορεί να γίνει με έναν πρόσφατο χωρισμό ή μία απώλεια. Μερικοί ερευνητές παρουσιάζουν τον «παράγοντα άγχους της ζωής» με θερμοστάτη. Όταν δηλαδή το άγχος μειώνει τις αντιστάσεις, η υποβόσκουσα φυσική προδιάθεση εμφανίζεται και πυροδοτεί μία κρίση.
Φυσιολογικά και ψυχολογικά αίτια της διαταραχής, μπορούν να συνδυαστούν. Αν και οι αρχικές κρίσεις μπορούν να εμφανιστούν ξαφνικά, τελικά ο πάσχων μπορεί να τους αναγνωρίσει και να ανταποκριθεί στα συμπτώματα της κρίσης.
Για παράδειγμα: αν ένα άτομο με διαταραχή πανικού, παρουσιάσει έντονους χτύπους καρδιάς που προκαλούνται από καφέ, άσκηση ή λήψη συγκεκριμένου φαρμάκου, μπορεί να το εκλάβει ως σύμπτωμα για μία επερχόμενη κρίση πανικού και λόγω του άγχους του, να δημιουργήσει μία κρίση πανικού. Από την άλλη, ο καφές, η άσκηση και τα φάρμακα, μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις πανικού. Ένα από τα πιο πολύπλοκα πράγματα για τον πάσχοντα είναι ότι δεν ξέρει πως να απομονώσει τα διαφορετικά ερεθίσματα από μία κρίση πανικού. Για αυτό η σωστή θεραπεία για τις κρίσεις πανικού, εστιάζει σε όλες τις παραμέτρους, σωματικές, ψυχολογικές, ψυχοφυσικές, της διαταραχής.
Πως θεραπεύεται η κρίση πανικού;
Υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις για να θεραπευτεί κάποιος από τις κρίσεις πανικού που βιώνει. Πρέπει ο κάθε πάσχων να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ψυχολόγο- ψυχοθεραπευτή και να ορίσουν από κοινού την θεραπεία.
